کارگردانان صاحب سبک- بخش اول

یکی از مهمترین تفاوت های انیمیشن با سینما در استقلال بیشتر این هنر است. طراح و کارگردان یک انیمیشن معمولا سلطان و پادشاه مملکت خودش است و می تواند با تکیه بر مهارت فردی خودش کار را از آغاز تا پایان پیش ببرد. او در بسیاری از موارد حتی لازم نیست که نگران برخورد منتقدین و مخاطب باشد. انیمیشن یک هنر ناب است که در فرم غیر تجاری تبدیل به رسانه ای قدرتمند در بیان نظرات زیبا شناختی ، فلسفی ، اجتماعی یا سیاسی هنرمند می شود. از این رو نقش کارگردانان انیمیشن در خلق یک اثر بسیار مهم است و بعضا بدون شناختن آنها نمی توان به تمام جنبه های هنری اثر تولید شده پی برد. در دو بخش پیش رو به تعدادی از این هنرمندان می پردازیم.

یان شوانکمایر
او یکی از برجسته ترین فیلمسازان سه دهه اخیر است. این هنرمند چک چهارم سپتامبر ۱۹۳۴ در پراگ متولد شد. شهرت او به خاطر طرح ها و انیمیشن های سورئالش است که تاثیر عظیمی روی دیگر هنرمندان مانند تیم برتون، تری گیلیام و برادران کویی و بسیاری دیگر داشته است. کارهای شوانکمایر بارها در مسابقات بین المللی بزرگ از جمله آنسی، برلین، کن، منهایم، تورنتو و ابرهاسن به نمایش درآمده و بیش از 30 جایزه دریافت کرده است.

شیوه های ساخت انیمیشن

تکنیک های متفاوتی برای ساخت یک انیمیشن وجود دارد که در دوره های مختلف، بنا به خلافیت هنرمندان، ابداع شده اند و عمده ترین آنها به شرح زیر است:

انیمیشن روی کاغذ (Paper Animation)
در این نوع انیمیشن، تصاویر روی کاغذ کشیده می شود، این عنوان برای سبک های دیگر هم به کار می رود ولی در اینجا منظور طراحی روی کاغذ است. بسیاری از کارتون هایی که ما در کودکی تماشا می کردیم به این سبک ساخته شده اند و در حال حاضر هم با تمام پیشرفت های سینمایی و کامپیوتری کماکان بسیاری از انیمیشن های جهان به همین سبک ساخته می شوند.

مثال: لاواتوری (برنده جایزه اسکار ۲۰۰۷)

انیمشن روی طلق (Cell Animation)

انیمیشن ژاپن

قدیمی ترین انیمیشن ژاپنی فیلمی ۳ ثانیه ای است درباره یک ملوان. به جز آن به تازگی دو فیلم جدید در ژاپن پیدا شده که یکی داستانی عامیانه است و دیگری فیلمی کمدی درباره یک جنگجوی سامورایی. این دو فیلم برابر با اسناد تاریخی در سال های ۱۹۱۷ و ۱۹۱۸ به نمایش درآمدند و بعد از نود سال از یک مغازه عتیقه فروشی در اوساکا سر در آوردند.

یکی از این دو فیلم «شمشیر کند» نام دارد و داستان این فیلم کمدی درباره یک سامورایی است که ندانسته شمشیری با تیغه ای کند می خرد. او می کوشد با حمله به رهگذران شمشیر را امتحان کند، اما مردم رو در روی او می ایستند. «شمشیر کند» اولین فیلم جانیچی کوچی یکی از موسسان صنعت انیمیشن سازی ژاپن بود.

تاریخچه انیمیشن

احتمالا جی استیوارت بلکتون فیلمساز آمریکایی اولین کسی بود که از تکنیک انیمیشن استفاده کرد و با کمک ادیسون در آمریکا به شهرت رسید. ولی به طور کلی نمی توان شخص خاصی را خالق هنر انیمیشن نامید. افراد زیادی بودند که همزمان شیوه های جدیدی را تجربه می کردند.جرج ملیس سازنده فیلم «سفر به ماه» فیلمسازی فرانسوی بود که از تکنیک های فراوانی برای فیلمش استفاده کرد. یکی از آنها متوقف کردن دوربین، عوض کردن چیزی در صحنه و به حرکت در آوردن دوباره دوربین بود. همان چیزی که بعدها استاپ موشن نام گرفت.

در سال ۱۹۰۸ هنرمند فرانسوی دیگری به نام امیل کوهه شروع به نقاشی نوارهای کارتونی کرد و فیلمی به نام Fantasmagorie ساخت. بخش عمده فیلم شامل یک نقاشی بسیار ساده متحرک بود.

در سال ۱۹۱۱ وینزور مک کوی هنرمند و کاریکاتوریست آمریکایی، طراحی های روی کاغذش را حرکت داد و انیمیشن های متعددی ساخت که مهمترین آنها فیلم دایناسوراست. در آن زمان تصور اینکه دایناسوری روی پرده جان بگیرد حیرت آور بود.

آشنایی با انیمیشن

انیمیشن چیست؟
به نمایش سریع و پشت سر هم تصاویر انیمیشن گفته می شود. متداولترین شکل انیمیشن، کارهای دوبعدی یا سه بعدی است که برای سینما و تلویزیون ساخته می شود. ولی حس حرکت که ناشی از خطای دید انسان است، می تواند با تکنیک های مختلفی به جز تکنیک رایج فیلمبرداری هم به وجود آید. بسیاری از انیماتورها، طراحان زبر دستی هستند که قدرت خلق کاراکتر های متعدد و متفاوت را دارند.

به صورت سنتی انیماتورهای آمریکایی و اروپای غربی، تحصیل کردگان رشته های تحصیلی در شاخه های هنرهای تجسمی هستند و انیماتورهای اهل اروپای شرقی، از تحصیلات سینمایی برخوردارند. 

به همین دلیل آثار تولیدی غربی ها بیشتر دو بعدی است و شرقی ها بیشتر به انیمیشن عروسکی و سه بعدی دست ساز گرایش دارند. ولی برای ساخت انیمیشن نیازی نیست که لزوما به دانشگاه رفت. در دوران جدید با تکنولوژی های پیشرفته و تکامل کامپیوترها و دوربین های ارزان قیمت می توان ساختن انیمیشن را به راحتی از خانه آغاز کرد.