کارگردانان صاحب سبک- بخش اول

یکی از مهمترین تفاوت های انیمیشن با سینما در استقلال بیشتر این هنر است. طراح و کارگردان یک انیمیشن معمولا سلطان و پادشاه مملکت خودش است و می تواند با تکیه بر مهارت فردی خودش کار را از آغاز تا پایان پیش ببرد. او در بسیاری از موارد حتی لازم نیست که نگران برخورد منتقدین و مخاطب باشد. انیمیشن یک هنر ناب است که در فرم غیر تجاری تبدیل به رسانه ای قدرتمند در بیان نظرات زیبا شناختی ، فلسفی ، اجتماعی یا سیاسی هنرمند می شود. از این رو نقش کارگردانان انیمیشن در خلق یک اثر بسیار مهم است و بعضا بدون شناختن آنها نمی توان به تمام جنبه های هنری اثر تولید شده پی برد. در دو بخش پیش رو به تعدادی از این هنرمندان می پردازیم.

یان شوانکمایر
او یکی از برجسته ترین فیلمسازان سه دهه اخیر است. این هنرمند چک چهارم سپتامبر ۱۹۳۴ در پراگ متولد شد. شهرت او به خاطر طرح ها و انیمیشن های سورئالش است که تاثیر عظیمی روی دیگر هنرمندان مانند تیم برتون، تری گیلیام و برادران کویی و بسیاری دیگر داشته است. کارهای شوانکمایر بارها در مسابقات بین المللی بزرگ از جمله آنسی، برلین، کن، منهایم، تورنتو و ابرهاسن به نمایش درآمده و بیش از 30 جایزه دریافت کرده است.

ویژگی آثارش در استفاده از اشیا پیش پا افتاده و جان بخشیدن به آنها با کمک صداهای اغراق شده و جلوه های صوتی عجیب است. برخی از فیلم هایش نیز با خمیر ساخته شده اند که استاپ موشن خمیری (Claymation) نامیده می شوند. او شش فیلم بلند هم ساخته است و اخیرا موزه تیت مدرن لندن بخش ویژه ای را به نمایش آثار او اختصاص داده است.

مهمترین آثار شوانکمایر

فیلم های کوتاه:

• ۱۹۹۲: Food
• ۱۹۹۰: The Death of Stalinism in Bohemia
• ۱۹۸۹: Darkness/Light/Darkness
• ۱۹۸۸: The Male Game - Virile Games
• ۱۹۸۳: Down to the Cellar
• ۱۹۸۳: The Pendulum, the Pit and Hope
• ۱۹۸۲: Dimensions of Dialogue
• ۱۹۷۱: Jabberwocky

فیلم های بلند:

• ۲۰۰۰: Little Otik
• ۱۹۹۴: Faust
• ۱۹۸۸: Alice

پوژار تبحر خاصی در انیمیت کردن دارد؛ حرکت کاراکترهایی که او گرداننده آن هاست، از لحاظ روانشناختی، شبیه به حرکت های یک بازیگر زنده است. پوژار در سال ۱۹۵۱ نخستین فیلم کوتاه خود را ساخت.

در سال ۱۹۵۴ با ساخت فیلم A Drop Too Much توانست جایزه بهترین فیلم عروسکی را از جشنواره فیلم کن کسب کند. این فیلم که طراحی عروسک های آن را یرژی ترنکا انجام داده بود، درباره موتور سواری است که به دلیل زیاده روی در مصرف الکل، دچار سانحه تصادف می شود. موفقیت این فیلم بیشتر به خاطر نحوه نورپردازی و حرکت دوربین خلاقانه اش است.

موفقیت بعدی پوژار، در سال ۱۹۵۹ و با فیلم The Lion And The Song بود که جایزه بزرگ جشنواره اَنسی را برایش به ارمغان آورد. این فیلم درباره فناناپذیری هنر است. شیری در یک دشت، به نوازنده دوره گردی حمله می کند و او و آکاردئونش را می بلعد. از آن پس با هر حرکت شیر، سر و صدای آکاردئون نیز بلند می شود. این مسئله تا جایی پیش می رود که او دیگر قادر به شکار کردن نیست، زیرا سر و صدای آکاردئون باعث فرار حیوانات می شود. بنابراین شیر پس از مدتی از گرسنگی می میرد. سال های سال بعد، آکاردئون که در میان اسکلت شیر افتاده است، به دست رهگذری می افتد و او همان قطعه نوازنده اول را می نوازد.

در سال های اخیر پوژار مجموعه شگفت انگیز فیم فاروم را نیز کارگردانی کرده است.

برخی از آثار پوژار

• The Lion And The Song
• Balablok
• E
• Nightangel
• Fimfárum 2

تیم برتون

در ۲۵ آگوست ۱۹۵۸ در کالیفرنیا متولد شد. اگر چه او را به عنوان کارگردان فیلم های سینمایی می شناسند ولی تیم برتون کار خود را از استودیوی دیزنی آغاز کرد و بعد از آنکه به شهرت رسید چندین انیمیشن کوتاه و بلند سینمایی در سبک استاپ موشن عروسکی ساخت که جز بهترین آثار خلق شده در دنیای انیمیشن به شمار می روند. او در فیلم های سینمایی که می سازد هم از تکنیک های مختلف انیمیشن استفاده می کند.

فیلم های عروسکی تیم برتون

• Vincent
• The Nightmare Before Christmas
• Corpse Bride

نیک پارک بیش از هر کارگردان انیمیشن دیگر در دنیا، جایزه اسکار برده است و تقریبا هر وقت اپیزد جدیدی از والاس و گرمیت ساخته است اسکار برده است.

او به جز والاس و گرمیت انیمیشن های دیگری هم در کارنامه اش دارد که «فرار مرغ ها» معروف ترین اش است. در حال حاضر نیک پارک و استودیوی آردمن، مطرح ترین نام ها در دنیای انیمیشن عروسکی هستند.

• Chicken Run 
• The Curse of the Were-Rabbit 
• The Wrong Trousers 
• A Close Shave 
• Grand Day Out 
• 'A Matter of Loaf and Death 
• Creature Comforts 

در مجموع فیلم های او بیش از ۲۰ میلیون دلار جایزه نقدی گرفته اند و به زبان های مختلف ترجمه شده و در سراسر دنیا پخش شده اند. DVD فیلم های آدام در اروپا، آمریکا و آسیا پخش شده اند و فقط در استرالیا بیش از ۴۰ هزار نسخه آن به فروش رسیده است.

فیلم های آدام الیوت

• Mary and Max
• Comedy Shorts
• Harvie Krumpet
• Brother
• Cousin
• Uncle