فیلم های بلند و سریال های انیمیشنی

انیمیشن در شکل بلند سینمایی یا تلویزیونی سالیان سال است که جریان دارد. از اولین فیلم های بلند والت دیزنی گرفته تا انیمیشن های بلند هنری که عموما در اروپای شرقی ساخته می شوند و مانگاهای ژاپنی که به حرکت در می آیند.

فیلم هایی مثل کابوس قبل از کریسمس و عروس مرده اثر تیم برتون، سه قلوهای بلویل اثر سیلوین شومه، والاس و گرومیت اثر نیک پارک، قلعه متحرک هاول اثر میازاکی و بسیاری از انیمیشن های بلند و دست ساز دیگر  بر پرده بزرگترین سینماهای جهان به نمایش در آمده اند و با فیلم های بزرگ سینمایی رقابت کرده اند.

مجموعه های اپیزودیک طنز هم در قالب انیمیشن های دنباله دار سال هاست که سینما و تلویزیون های دنیا را تسخیر کرده اند. از سریال های اولیه تام و جری و باگزبانی گرفته تا مجموعه های جدیدی مثل سیمپسون ها، منتقد و ساوت پارک  که با سریال های معمول تلویزیون رقابت می کنند و در قالبی مثل همان ها به نمایش در می آیند. در این درس به چند نمونه از مطرح ترین سریالهای تلویزیونی اشاره می کنیم.

پلنگ صورتی، بازرس، مورچه و مورچه خوار

پلنگ صورتی، شخصیت اصلی مجموعه ای از فیلم های کوتاه انیمیشنی است. این کاراکتر اولین بار در سکانس آغازین و پایانی فیلم زنده پلنگ صورتی (سال ۱۹۶۳) با نقش آفرینی پیتر سلرز ظاهر شد. شهرت و محبوبیت این کاراکتر انیمیشنی بعد از اکران فیلم باعث ایجاد یک سری انیمیشن مخصوص به خود شد. این شخصیت در سکانس آغازین همه فیلم های دیگر پلنگ صورتی بجز فیلم «تیری در تاریکی» و «کاراگاه کلوزو» ظاهر شد.

در اولین فیلم پلنگ صورتی با نام The Pink Phink محصول سال ۱۹۶۴ پلنگ صورتی را در حال اذیت کردن یک فرد ریش سفیدی ملقب به «مرد کوچک»  کاریکاتور فریز فرلنگ  می بینیم  که دائما خانه آبی رنگ او را رنگ صورتی میزند. فیلم The Pink Phink جایزه اسکار بهترین انیمیشن کوتاه را در سال ۱۹۶۴ از آن خود کرد و انیمیشن های کوتاه بعدی در این مجموعه نیز موفقیت های بسیاری در پی داشت که در آنها اغلب این دو شخصیت مقابل هم قرار می گرفتند.

فیلم های کوتاه پلنگ صورتی که بعد از سال ۱۹۶۹ ساخته شده بودند به منظور پخش از تلویزیون و سینما تولید می شدند که معمولا ابتدا تلویزیون پخش می کرد و بعد کمپانی United Artists آن را به سینماها توزیع می کرد. یکی از این برنامه های تلویزیونی «شو تلویزیونی پلنگ صورتی» (The Think Pink Panther Show) بود. مجموعه های مشابه این نیز برای پخش از تلویزیون و سینماها ساخته شد که از جمله آنها می توان به این کارتون ها اشاره کرد:

• مورچه و مورچه خوار (The Ant and the Aardvark)
• وزغ های تگزاس (Texas Toads)
• هوت کلوت (Hoot Kloot)
• میستر جاو (Misterjaw )

همه این کارتون ها به همراه پلنگ صورتی در شو تلویزیونی پلنگ صورتی به نمایش در می آمدند.

بازرس

مجموعه انیمیشن های کوتاه «بازرس» بین سال های ۱۹۶۵ و ۱۹۶۹ توسط کمپانی سازنده پلنگ صورتی تهیه شد و قسمت های آن معمولا قبل از آغاز فیلم ها در سینماها نمایش داده می شدند. این مجموعه پر از شوخی های خنده داری است که گاهی اوقات با خشونت بامزه ای همراه هستند.

اولین قسمت بازرس با عنوان «The Great DeGaulle Stone Operation» شروع خوبی بود چون که این قسمت قبل از فیلم تندربال از سری فیلم های جیمز باند، پخش می شد؛ فیلمی که پرفروش ترین فیلم سال ۱۹۶۶ شد. همین امر مزید بر علت شد تا مجموعه «بازرس» شروعی طوفانی داشته باشد.

در آن سال ها هفده قسمت از مجموعه بازرس ساخته شد که اکنون جز کلاسیک ترین محصولات انیمیشن در دنیا به حساب می روند. اسم شخصیت بازرس هرگز گفته نشد، اما بسیار شبیه شخصیت «بازرس کلوزو» بود که پبتر سلرز نقش آن را در مجموعه «پلنگ صورتی» ایفاء می کرد.

معمولا قسمت های مختلف با توضیحات ابتدایی او درباره چگونگی شروع وقایع برای بینندگان آغاز می شدند. سربازرس (رئیس)، او را از تمامی توطئه های پیش رو خبردار می کرد تا بازرس به تعقیب مجرمین بپردازد. دستیار او نیز گروهبان دو- دو بود (مامور اسپانیایی در پلیس ملی فرانسه) و در اکثر امور او را همراهی می کرد. هر دوی آنها با مجرمین بسیاری مواجه می شدند که بیشتر آنها در واقع انسان نبودند (مانند عنکبوت، کاپیتان مصیبت و لکه). دو- دو، مخفف رایج برای اسم ادوارد و ادواردو در فرانسه است. از این کاراکتر در اسپانیا «تو- تو» و در دوبله مکزیکی «دو- دو» نام برده شده است. و در ورژن انگلیسی آن تحت عنوان «Ju-Ju» معروف است. 

از آنجایی که کارتون «بازرس» در تضاد جالبی با کارتون های پلنگ صورتی است، تماشای آن بسیار لذت بخش هست و بر خلاف پلنگ صورتی این کارتون بیشتر بر پایه طنز کلامی است (که بیشتر این طنزها از طرف گروهبان دو- دو است) و این در حالی بود که شخصیت بازرس کلوزو در آثار پیتر سلرز بیشتر به خاطر استفاده عجیب و غریب از کلمات و تلفظ غلط معروف بود.

مورچه و مورچه خوار
«مورچه و مورچه خوار (The Ant & The Aardvark)» یکی از مجموعه های به یاد ماندنی شرکت دپاتی– فرلنگ است که بین سال های ۱۹۶۹ و ۱۹۷۱ تهیه شد.  شرکت دپاتی- فرلنگ که آن زمان تنها بر روی ساخت دو مجموعه انیمیشنی «پلنگ صورتی» و «بازرس» فعالیت می کرد که هر دوی این مجموعه ها از سکانس آغازین فیلم بلند «پلنگ صورتی» بر گرفته شده بودند؛ اقدام به ساخت انیمیشن های دیگری با فضاهای متفاوت کرد. و بدین شکل مجموعه «مورچه و مورچه خوار» بوجود آمد که ایده آن از هیچ فیلم دیگری نگرفته شده بود و می توان آن را اولین مجموعه اورجینالی دانست که زوج دپاتی- فرلنگ تهیه کردند.

این مجموعه نیز درست مانند «تام و جری» و «رود رانر (Road Runner & Coyote)» درباره یک شکارچی و یک قربانی بود که در آن، مورچه قرمزی به نام «چارلی» به عنوان قربانی و مورچه خواری آبی که همیشه سعی در گرفتن و خوردن آن داشت در نقش یک شکارچی ظاهر شدند و مورچه همیشه با زرنگی تمام موفق می شد که  از دست مورچه خوار مزاحم در برود.

مورچه خوار اسم خاصی ندارد و در قسمت «Rough Brunch» می گوید که اسمش فقط «مورچه خوار» است! در قسمت «The Ant From Uncle» نیز سرتاسر فیلم مورچه او را «بابا (Dad)» صدا می زند! تولید این مجموعه بعد از ۱۷ قسمت متوقف شد.

سیمپسون ها

ایده سیمپسون ها (The Simpsons) در دفتر جیمز ال بروکس به ذهن گرونینگ رسید. بروکس از گرونینگ خواسته بود تا ایده ای برای ساخت یک سری انیمیشن کوتاه بدهد. گرونینگ در آن زمان یک کمیک استریپ هفتگی طراحی می کرد که «زندگی در جهنم» نام داشت.

بعد از درخواست بروکس، ابتدا به این فکر افتاد که همین کمیک استریپ را تبدیل به انیمیشن کند اما وقتی فهمید که باید تا آخر عمرش درگیر کارهای کپی رایت و حق انتشار باشد از این فکر منصرف شد و ایده خانواده ای که همیشه درگیر مشکلات گوناگون هستند به ذهنش رسید و اینگونه بود که «سیمپسون ها» شکل گرفتند.

این خانواده در شهری خیالی به نام اسپرینگفیلد زندگی می کنند و داستان های آن معمولا جنبه های انسانی، اجتماعی و فرهنگی جامعه آمریکا را به تصویر می کشند.

قبل از اینکه این انیمیشن بصورت سریال در بیاید بصورت قسمت های کوتاهی توسط مت گرونینگ تهیه می شد و James L. Brooks تهیه کننده نیز او را یاری می کرد. اسامی اعضای خانواده در حقیقت اسامی واقعی اعضای خانواده گرونینگ بودند و او فقط «بارت» را به جای اسم واقعی خودش که «مت» بود، گذاشت. این قسمت های کوتاه در ۱۹ آوریل ۱۹۸۷ جزیی از شو تلویزیونی تریسی اولمن شد و پس از اینکه به مدت سه فصل پخش آن ادامه یافت، تهیه کنندگان آن تصمیم گرفتند تا سیمپسون ها را تبدیل به یک سریال تلویزیونی مستقل کنند و بدین ترتیب پخش سریال تلویزیونی سیمپسون ها از دسامبر ۱۹۸۹ شروع شد. 

اولین قسمت آن در ۱۷ دسامبر ۱۹۸۹ پخش شد و از آن تاریخ تا بحال پخش آن ادامه دارد و تاکنون ۲۰ فصل ادامه یافته است! ضمن اینکه یک فیلم بلند سینمایی نیز از آن تهیه شد که در ۲۷ جولای ۲۰۰۷ با عنوان «فیلم سینمایی سیمپسون ها (The Simpsons Movie)» در سینماهای سراسر جهان اکران شد و بیش از ۵۰۰ میلیون دلار فروش کرد! 

این سریال از ابتدای پخش آن جنجالی بود. شخصیت شرور فیلم یعنی بارت، در اکثر مواقع بخاطر رفتار بدش تنبیه نمی شد و بعضی از خانواده ها به این قضیه اعتراض می کردند که ممکن است بارت تبدیل به الگویی برای بچه هایشان شود. حتی رییس جمهور وقت آمریکا، جورج بوش هم در یک سخنرانی به این مساله اشاره کرد: «ما می خواهیم خانواده های آمریکایی بسازیم که بیشتر شبیه والتون ها (عنوان سریالی که یک دهه قبل از سیمپسون ها پخش شده بود) باشند نه سیمپسونها.»

سیمپسون ها جوایز زیادی را نصیب خود کرده اند، از آن جمله می توان به ۲۴ جایزه امی (Emmy Awards) و ۲۶ جایزه انی (Annie Awards) و یک جایزه Peabody Award اشاره کرد. مجله تایمز در شماره ۳۱ دسامبر ۱۹۹۹ خود آن را بهترین سریال تلویزیونی قرن بیستم دانست و در ۱۴ ژانویه ۲۰۰۰ در تالار افتخارات هالیوود ستاره ای به این سریال تعلق گرفت. سیمپسون ها طولانی ترین سریال آمریکایی و طولانی ترین سری انیمیشنی نیز بشمار می آید.

ساوت پارک

ساوث پارک (South Park) ساخته تری پارکر و مت استون است. در سال ۱۹۹۲، تری پارکر و مت استون دانشجویان دانشگاه کلرادو در یک کلاس فیلم با همدیگر آشنا شدند و انیمیشن کوتاهی بنام عیسی بر علیه پاپانوئل را با همدیگر ساختند و این آغاز همکاری دو جانبه ای بود که به خلق «ساوت پارک» انجامید.

داستان های این مجموعه حول اتفاقاتی می گردد که برای ساکنین شهر ساوت پارک که در کلرادو واقع است رخ می دهد  و بخصوص چهار شخصیت اصلی فیلم یعنی استن، کایل، اریک و کنی درگیر آن هستند.

این بچه ها همگی کلاس سوم دبستان هستند اما در فصل چهارم سریال آنها بزرگ می شوند و کلاس چهارمی می شوند و تا امروز کلاس چهارمی باقی مانده اند!  شخصیت های زیادی در سریال وجود دارند از جمله خانواده پسرها، معلمان و مدیران مدرسه و شاگردان دیگر. از جمله شخصیت های معروف این سریال می توانیم از آشپز (که حالا دیگر در سریال نیست)، مسیح، آقای هنکی، شیطان، توولی و دیگران نام ببریم.

به نظر می رسد قسمت های اولیه سریال فقط قصد این را داشتند که همه چیز را به بازی و سخره بگیرند و طنز آن نیز بشتر حالت اسلپ استیک داشت اما قسمت های بعدی سریال بیشتر حالت هجو انتقادی به خود گرفتند و به این ترتیب تبدیل به برنامه انتقادی قویی شد که شخصیت هایی مانند مایکل جکسون، باربارا استرایسند، پاریس هیلتون و فیلم هایی مثل «مصائب مسیح» را هجو کند و به مسائل اجتماعی، سیاسی چون تروریسم، قوانین مهاجرت، ازدواج همجنس بازان، نژادپرستی و غیره بپردازد.

شبکه تلویزیونی کمدی سنترال پخش این سریال را از آغاز آن در سال ۱۹۹۷ بر عهده داشته است. دوگ هرزوگ که حق پخش این سریال را برای کمدی سنترال خریداری کرده معتقد است که این سریال نقش زیادی در مطرح کردن این شبکه در میان ابرشبکه های تلویزیونی آمریکا داشته است.

شکل و شیوه انیمیشن ساوث پارک الهام گرفته از کارتون های کاغذی تری گیلیام است که برای سریال Monty Python's Flying Circus ساخته است. مت استون و تری پارکر عاشق این کارتون ها بودند و به تقلید از این کارتونها در تهیه دو انیمیشن کوتاهی که قبل از ساخت سریال ساوث پارک کار کردند و همچنین قسمت اول سریال، از کاغذهای رنگی و تکنیک قدیمی سل انیمیشن استفاده کردند. تولید قسمت اول سریال بیش از سه ماه طول کشید اما قسمت های بعدی توسط کامپیوتر تولید شد. به این ترتیب که آنها تصاویر و نمونه های قسمت اول را به کامپیوتر دادند و سپس در هر قسمت روی تغییرات و حرکات کار می کنند و به این ترتیب هر قسمت در عرض ۴ یا ۵ روز ساخته می شود.

تعداد سریال های انیمیشنی روز به روز بیشتر می شود. این شکل از هنر (انیمیشن) قابلیت های فراوانی برای بیان چیزهایی دارد که با فیلم و بازیگر قابل بیان نیستند.

با گسترش انیمیشن های کامپیوتری و نقش نرم افزارها در تولید این سریال ها، بزرگترین مشکل ساخت انیمیشن یعنی مشکل زمان هم تقریبا برطرف شده است و می شود انتظار داشت که در آینده شمار آثار انیمیشنی باز هم بالاتر رود.